Jeff Bezos – Bản sao của Steve Job

Sự ra đi của Steve Job được coi là một mất mát lớn đối với ngành công nghệ bởi dấu ấn của ông trong lĩnh vực này là quá rõ ràng. Tuy nhiên, giới công nghệ cũng không phải chờ đợi lâu bởi sự vươn lên của hàng loạt ngôi sao nhằm thay thế “vị trí” của Steve Job. Vượt qua giám đốc điều hành Tim Cook của Apple, tài năng trẻ Mark Zuckerberg – ông chủ Facebook và Nữ tướng của Thung lũng Silicon – Marissa Mayer, Jeff Bezos – Tổng Giám đốc điều hành Amazon chính là cái tên được Fortune – tạp chí kinh doanh uy tín của Mỹ bầu chọn là doanh nhân tiêu biểu năm 2012.

Đam mê công nghệ và sự ra đời của Amazon

Ngày 12 tháng giêng năm 1964, Jeff Bezos cất tiếng khóc chào đời ở New Mexico. Jeff không biết mặt người cha ruột thịt của mình. Người tạo ra cậu đã bỏ rơi người bạn gái 17 tuổi với đứa con đỏ hỏn trên tay để đi tìm hạnh phúc khác. Người cha dượng của Jeff – một người đàn ông gốc Cuba đã dang rộng vòng tay đón hai mẹ con và coi Jeff như con đẻ. Hầu như cả tuổi thơ của mình Jeff ở với ông ngoại, Laurence Preston Gais – một người đàn ông có nhiều uy tín và ảnh hưởng. Ông ngoại của Jeff từng là Giám đốc của Ủy ban nguyên tử Mỹ ở Albuquerque. Ông về hưu sớm để làm trang trại. Đây cũng là nơi Bezos dành phần lớn thời gian nghỉ hè của mình để giúp ông làm việc và trông nom trang trại. Và Jeff đã sống như vậy với ông ngoại, giữa trang trại đầy ắp tiếng cừu tiếng dê và bạt ngàn cỏ dại. Ngay từ khi còn nhỏ, Bezos đã có trong mình niềm đam mê công nghệ và sự khám phá. Khi còn là một đứa trẻ, ông đã có thể dễ dàng tháo lắp chiếc cũi của mình chỉ với một chiếc tua-vít duy nhất. Khi lớn lên, ông thường xuyên thử nghiệm ý tưởng mới của mình trong garage cũ của cha mẹ, ông biến garage ô tô của bố mẹ thành phòng thí nghiệm cho những dự án khoa học của mình.

Jeff Bezos – ông “trùm” của vương quốc Amazon

Ông từng được mệnh danh là “con mọt” sách, yêu sách với niềm đam mê đến kỳ lạ. Sau khi tốt nghiệp đại học loại xuất sắc chuyên ngành điện và máy tính tại Đại học Princeton đầy danh tiếng và làm việc vài năm cho một số công ty tài chính Mỹ, như Fitel, Bankers Trust, D.E. Shaw.

Năm 1994, khi Internet chưa được sử dụng cho mục đích thương mại. Jeffrey Bezos quan sát thấy rằng việc sử dụng Internet đã tăng đến 2300% một năm. Anh nhìn thấy cơ hội mới cho thương mại và ngay sau đó bắt đầu tính đến các khả năng cho lĩnh vực này. Tháng 7-1995, công ty chuyên bán sách qua mạng mang tên con sông hùng vĩ nhất Nam Mỹ đã ra đời tại một nhà để xe ở thành phố Seattle. Jeff là người sáng lập đồng thời là tổng giám đốc điều hành của Amazon. Giữa rất nhiều chủng loại hàng hóa, sản phẩm, khi đó Jeff chỉ chọn dăm ba mặt hàng mà anh cho rằng có thể bán chạy qua mạng Internet. Sách là mặt hàng chủ lực của Jeff, một loại sản phẩm dễ kinh doanh qua mạng nhất bởi nó không dễ dàng hư hại, không đòi hỏi các điều kiện bảo quản khắt khe và tương đối dễ vận chuyển. Internet chính là một cái container lý tưởng để chứa sách, chứa các sản phẩm thông tin của anh.

Jeff cho biết ông chọn sách để bán trước tiên vì đây là mặt hàng có nhiều lựa chọn. Ông cũng nói thêm “Sự khác biệt lớn nhất giữa Amazon và những công ty khác là ở chỗ Amazon đặc biệt chú ý đến khách hàng. Chúng tôi có những sản phẩm họ cần, họ chọn được và giá rất thấp”. Trong 30 ngày đầu, Amazon đã bán được sách ở 50 bang và 45 nước trên thế giới. Đến tháng 9 năm đó, doanh thu của Amazon đã lên tới 20.000 USD một tuần. Jeff Bezos và nhân viên đã thức đêm thức hôm để đóng gói sách trong một nhà kho khiếm tốn nhằm tranh thủ giao kịp yêu cầu của số đơn hàng tăng vọt.

Khi khởi nghiệp, Bezos không có kế hoạch bán nhiều thứ mà chỉ tập trung vào mặt hàng sách. Nhưng kể từ khi dịch vụ đi vào hoạt động, việc buôn bán tăng tốc nhanh hơn nhiều so với những gì mà người ta dự báo, trước khi nhu cầu của khách hàng đòi hỏi phải mở rộng thêm mặt hàng. Công việc kinh doanh tiến triển nhanh đến mức không ai ngờ tới. Khi công ty được công bố chính thức với công chúng vào năm 1997, có người nghi ngờ rằng liệu một tủ sách trên mạng như vậy có thể duy trì được vị trí của nó khi so với những nhà sách truyền thống như Barnes và Noble hay Borders hay không. Amazon bắt đầu mở rộng kinh doanh ra ngoài lĩnh vực sách vào năm 1998 khi bổ sung thêm dịch vụ mua bán nhạc và DVD. Một năm sau đó họ mở rộng thêm hàng điện tử, đồ chơi, game, hàng trang trí nội thất, phần mềm tin học.

Hai năm sau đó, thị phần của Amazon đã lớn hơn cả hai đối thủ kia cộng lại và Borders đang cố gắng đàm phán kinh doanh cùng với Amazon. Jeff nói trước với những người chung vốn đầu tư ban đầu với anh rằng 70% khả năng là họ sẽ bị mất hết số tiền đầu tư nhưng cha mẹ anh vẫn đầu tư vào đó 300.000 USD. Đây là một phần tiền tiết kiệm của ông bà. Chỉ sau đó vài năm, với 6% vốn sở hữu của Amazon, họ đã trở thành tỷ phú. Hiện nay, gia đình Bezos giữ 1/3 số cổ phần của công ty. Người đàn ông được coi là ông vua của thương mại điện tử này đang điều hành một tổ hợp toàn cầu buôn bán đủ thứ từ vỏ đàn banjo cho đến sườn lợn con. Jeff Bezos cho biết: “Mong muốn của chúng tôi là biến công ty thành công ty vì khách hàng nhất trên thế giới. Đây sẽ là nơi để mọi người tìm và khám phá bất cứ thứ gì họ muốn mua trên mạng”. Không phải ai cũng biết thành công của Amazon là kết quả của quá trình đầu tư bền bỉ và tốn kém cho hạ tầng thông tin và công nghệ bán hàng qua mạng. Công ty tập thu hút nhiều nhân lực giỏi về công nghệ. 10 nhân viên đầu tiên của công ty đều là các kỹ sư vi tính. Hàng năm, Amazon dành ra khoảng 200 triệu USD cho công nghệ, đặc biệt là phát triển phần mềm. Đến nay, tất cả các phần mềm TMĐT của Amazon đều do công ty tự viết. Công nghệ của Amazon đã giúp công ty hoàn thiện quy trình kinh doanh và giảm chi phí.

Hiện nay, Amazon có gần 49 triệu “thượng đế’ thường xuyên mua hàng. Mùa lễ cuối năm ngoái, doanh số bán các mặt hàng điện tử đã lần đầu tiên vượt qua sách kể từ khi công ty đi vào hoạt động. Với doanh số 6,92 tỷ USD năm 2004, Amazon đứng ở vị trí số 1 trong danh sách 400 hãng bán lẻ trực tuyến lớn nhất do tạp chí Internet Retailer thống kê hàng năm (hãng chế tạo máy tính Dell chỉ đạt doanh số trực tuyến 3,25 tỷ USD). Cũng năm 2004, mạng mua bán đấu giá eBay ghi nhận số giao dịch của khách hàng là 34,2 tỷ USD nhưng không được liệt vào danh sách nói trên vì eBay không phải là một công ty bán lẻ mà chỉ là một chợ giao dịch tự do. Dù hiện nay có sự xuất hiện của một số dịch vụ cung cấp hàng giá rẻ qua mạng mới như Shopping.com hay Shopzilla.com nhưng các công ty này không thể bì được với uy tín về giá và chất lượng giao hàng mà Amazon đã 10 năm xây dựng. “Khách hàng biết họ nhận được gì khi giao dịch với Amazon và vì thế họ vẫn mua nhiều ở đây”, nhà phân tích Scott Devitt của hãng Legg Mason Wood Walker nhận xét. “Ngay cả các hãng bán lẻ phi trực tuyến cũng còn khối việc phải làm mới có thể bắt kịp Amazon”.

Sự thay thế xứng đáng cho Steve Job

Mặc dù không có tầm ảnh hưởng lớn như Steve Jobs, Jeff Bezos vẫn xứng đáng được xếp vào hàng ngũ những tài năng xuất sắc nhất của Silicon Valley. Ông đã đưa Amazon đi lên theo cách mà Steve Jobs chèo chống Apple. Bezos là người dễ tính và hài hước. Nhưng mặt khác, anh vẫn luôn đòi hỏi ở nhân viên mình phải làm việc đúng thời hạn, năng suất lao động cao, sáng tạo và thông minh. Để khuyến khích nhân viên có ý tưởng mới, Bezos đã đưa ra chương trình “Just Do It”. Theo đó, người chiến thắng là người đưa ra những dự án có lợi cho công ty mà không cần phải đợi sếp đồng ý. Bezos tin rằng công ty sẽ được rất nhiều thứ nếu biết cách trao đổi thông tin với khách hàng và lắng nghe ý kiến của họ. Amazon.com khuyến khích khách hàng đưa ra những nhận xét và lời khuyên về những cuốn sách hay.

Năm 2011, Amazon lại giới thiệu máy tính bảng Kindle Fire có tích hợp kho ứng dụng bao gồm nhạc, video. Sản phẩm này có giá bán chỉ 199 USD, rẻ hơn iPad của Apple hàng trăm đô la. Vậy là hãng bán sách trực tuyến Amazon lại trở thành người chơi lớn trên thị trường máy tính bảng. Mặc dù không thể “đánh bại” iPad của Apple về doanh số, Kindle Fire đã thổi một luồng gió mới vào thị trường máy tính bảng, chứng minh tầm quan trọng của các dịch vụ tích hợp và mở ra trào lưu máy tính bảng giá rẻ. iPad đang thống trị thị trường, nhưng chính Kindle Fire mới là thiết bị có công lao lớn nhất trong việc đưa máy tính bảng trở thành thiết bị phổ thông hơn đối với nhiều người dùng. Thành công của Kindle Fire là một ví dụ tiêu biểu chứng tỏ khả năng nhìn xa trông rộng, sự ưa mạo hiểm và dám chấp nhận thử thách của Jeff Bezos. Không chỉ có chiến lược kinh doanh giống Steve Jobs, Bezos còn có nhiều tính cách khá giống huyền thoại công nghệ này nhất là ở sự tỉ mẩn, quan tâm tới từng chi tiết như Jobs và sẵn sàng liều lĩnh đưa công ty đi theo những hướng mới, không ai ngờ đến.

Không chỉ trong công việc kinh doanh, cuộc sống cá nhân của Bezos cũng có rất nhiều điểm tương đồng với nhà đồng sáng lập Apple đó là một người thích kiểm soát. Kỹ sư của Google, Steve Yegge – người trước đây làm việc tại Amazon, vô tình công bố một bài chỉ trích người sử dụng lao động hiện tại của mình và ca ngợi Amazon và Bezos. Ông cho biết Bezos là một người thích kiểm soát đến những chi tiết nhỏ nhất. Ông muốn biết các chi tiết của mỗi hợp đồng Amazon ký. Về các ý kiến bất đồng. Bezos thường nói với nhân viên rằng họ may mắn làm việc tại Amazon và để lại các ghi chú nhắc nhở những người chịu trách nhiệm nếu họ không đồng ý với ông ta. Bezos cũng là người có trí thông minh đặc biệt. Nói về sự thông minh của Bezos, Yegge khẳng định: “Những người như Jeff có thể được coi là siêu thông minh. Bạn thực sự sẽ bị đóng băng trong những bài diễn thuyết của anh ta. Bạn thậm chí có thể quên đi những ý định của mình, dù vẫn có cảm giác vừa đánh mất điều gì đó”.

Đánh giá về Jeff, Bill Gates nhận xét: “Những người tiên phong thật sự không dừng chân sau mỗi lần khám phá hoặc đổi mới. Họ luôn tin vào những thành tựu mình đạt được và tiếp tục tiến đến những chân trời mới. Jeff Bezos, người sáng lập Amazon.com là một ví dụ tuyệt vời về một trong những người tiên phong không bao giờ biết thỏa mãn trong hai lĩnh vực kinh doanh và công nghệ”.

Trong kinh doanh, Jeff Bazos đặt tiêu chí khách hàng là thượng đế lên hàng đầu. Nói về quan điểm này, ông nhấn mạnh “Tôi không thích mô hình kinh doanh giúp kiếm nhiều tiền trên thiết bị. Khi đặt công việc kinh doanh ngang hàng với khách hàng, bạn sẽ thành công khi khách hàng hài lòng và chỉ thành côn nếu khách hàng hài lòng. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tư duy dài hạn. Còn nếu là nhà đầu tư ngắn hạn, bạn chỉ muốn kiếm tiền ngay tức thì. Tôi không nói cách nghĩ đó sai, song tôi chỉ muốn khẳng định, Amazon không đi theo hướng đó”.

Là ông chủ nhưng ông cũng không trả lương cao cho nhân viên theo cách những ông chủ khác thường làm, mà muốn thưởng cho những ai trung thành, gắn bó lâu dài với Amazon bằng cổ phiếu. Giá cổ phiếu của Amazon tăng, thì quyền lợi của những người sở hữu chúng cũng tăng. Bản thân ông cũng chỉ nhận lương cho chức CEO gần 82.000 USD/năm, là mức được coi là khá hẻo. Song ông hiện là một trong những người giàu nhất nước Mỹ, với tổng tài sản ước đạt 19 tỷ USD, phần lớn nhờ sở hữu cổ phiếu của Amazon.

Thái Hà (tổng hợp)

Theo http://phaply.net.vn